Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli (SdWP)
Państwowe Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli (PLdWP)
Liceum Pedagogiczne dla Wychowawczyń Przedszkoli (LPdWP)
Studium Wychowania Przedszkolnego (SWP)
Studium Nauczycielskie (SN)
Zespół Szkół Administracyjnych (ZSA) - sukcesor tradycji szkół poprzedniczek

---

Dzieje szkół kształcących nauczycieli przedszkoli 1947-1998

W 1945 r. Józef Melcer zastępca dyrektora Państwowego Liceum Pedagogicznego w Rogoźnie Wlkp. uruchomił Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli. Pod jego kierownictwem szkołę opuściły pierwsze absolwentki. W szkole powstał wyodrębniony księgozbiór, zorganizowano pierwsze przedszkole ćwiczeń, internat oraz założono odrębną gospodarkę finansową.

Na wakacjach w 1947 roku seminarium przeniesiono do Sulechowa. Przeniesieniu tego typu szkoły do Sulechowa sprzyjały istniejące od szeregu miesięcy kilkutygodniowe kursy dla wychowawczyń przedszkoli prowadzone przez pracujących wtedy w sulechowskim Państwowym Liceum Pedagogicznym pedagogów Janinę i Antoniego Maćkowiaków.

Na stanowisko pierwszej dyrektorki seminarium już w Sulechowie i jego organizatorki na nowym miejscu, Kuratorium Oświaty w Poznaniu powołało panią Agnieszkę Szymkowiak nauczycielkę gimnazjum z Nowego Tomyśla. Brak własnego lokalu spowodował, że inauguracja roku szkolnego 1947/48 odbyła się w Państwowym Liceum Pedagogicznym, które służyło pomocą w pierwszych dniach istnienia szkoły.

2 września 1947 roku nie było kompletu uczennic, nauczycieli i personelu. Ziemie Zachodnie były jeszcze słabo zaludnione, niewiele dziewcząt miało odwagę przyjechać w nieznane sobie strony z innych regionów kraju. W celu uzupełnienia klasy, do seminarium przyjmowano bez selekcji, ponieważ zapotrzebowanie na kadry dla przedszkoli było ogromne.

Niełatwe początki szkoły: stosy gruzów, prymitywne warunki życia, piętrowe łóżka, brak stołów, krzeseł, pomocy naukowych, naczyń, słabe wyżywienie (kredyty szkoła otrzymała dopiero w listopadzie) odstraszyły niejedną dziewczynę. W tych gorączkowych dniach Państwowe Liceum Pedagogiczne wypożyczyło najniezbędniejszy sprzęt w postaci łóżek, szaf, udostępniło swoje pomieszczenia na naukę popołudniową, a jego przepracowani nauczyciele podjęli się nauczania również w Seminarium i na kursie.

Normalne zajęcia rozpoczęto 3 września 1947 r. we wszystkich trzech klasach (kl. I - 17, kl. II - 24, kl. III - 12 uczennic) oraz na ośmiotygodniowym dwuodziałowym kursie uprawniającym do pracy w przedszkolu. Uczennice nie miały własnego internatu, gościnnie mieszkały w zabudowaniach PLP, zajmując częściowo II piętro Szkoły Ćwiczeń i I piętro nad nieistniejącą już po rozbiórce kaplicą.

Dopiero objęcie dwu ładnie położonych, lecz wymagających przeróbek domów, dało szkole możliwość usamodzielnienia się. Pierwszy przy ulicy Łącznej 1 (obecnie OSW) odtąd służył nauce, utworzono w nim bowiem izby lekcyjne i kierowane przez Marię Kasperczak-Talagę przedszkole ćwiczeń, drugi, tzw. "Szarotka" (Kruszyna 1) przeznaczono na internat, którego pierwszą organizatorką była Helena Święcicka, a potem Urszula Jankowska.

W kancelarii pracowała pełna dobrej woli Zofia Własowska. Z trudem uzupełniano zmieniający się często personel. Pierwszym woźnym był Andrzej Grześ (około 1.5 roku), a następnie Stanisław Zawadzki, który pracuje w szkole do chwili obecnej, będąc żywą legendą tej szkoły.

Pomimo wielu trudności, w szkole panował entuzjazm, wyczuwało się radość z tworzenia czegoś nowego. Powstał samorząd szkolny, który pomagał w rozwiązywaniu wielu problemów organizacyjnych i wychowawczych. Z jego inicjatywy 9 września 1947 r. na trawniku przed szkołą posadzono symboliczny świerk, pod którego korzeniami młodzież złożyła zabezpieczony w butelce tekst ślubowania:
"Będziem trwać po życia skon
u świętej sprawy złotych bram...
Poniesiem sztandar w złoty świt
z wichrowym chrzęstem orlich kit...
I rzeźbić będziem polską dolę
na twardym młodych dusz cokole" z podpisami obecnych uczennic, nauczycieli i gości.

Od początku rozwój zakładu szedł trzema równoległymi torami:

• - ośmiotygodniowych kursów uprawniających do pracy, dla czynnych, lecz niekwalifikowanych wychowawczyń przedszkoli,
• - dwuletniego Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli,
• - trzyletniego Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli.

Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli- pierwsza na Ziemi Lubuskiej placówka kształcąca nauczycielki przedszkoli szybko znalazła swoje miejsce w życiu środowiska. Dziewczęta wraz z gronem nauczycielskim odgruzowywały miasto, organizowały "świetlice" w zakładach pracy, sadziły las, brały udział w akcji likwidowania analfabetyzmu.
Największe sukcesy osiągano w organizacji imprez artystycznych. Dziewczęta w szkolnych mundurkach recytując wiersze, śpiewając i tańcząc wzbogaciły wiele uroczystości środowiskowych.

ROZWóJ SZKOŁY
Dekretem Ministra Oświaty (Nr II KN-4637/48) z dnia 7 września 1948 r. szkoła otrzymała nazwę Państwowego Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli.

Przy ul. Łącznej 1 pracowały więc pod jednym kierownictwem dwa zakłady: Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli w stanie likwidacji i Państwowe Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli z klasą I. Równolegle kształcono na 8-tygodniowych kursach (po 5 w ciągu jednego roku) oraz na półtorarocznym Seminarium dla Czynnych Niekwalifikowanych Wychowawczyń Przedszkoli.

Różnorodność form kształcenia, wzrost liczby uczennic i rosnące zapotrzebowanie na wychowawczynie przedszkoli, wymagało zwiększonej liczby nauczycieli i pomieszczeń. Szkoła otrzymała na potrzeby internatu położony blisko "Szarotki" - budynek zwany "Dworkiem" (Dzisiejsze Centrum Usług Socjalnych). Kierowała nim pani Urszula Jankowska przy współpracy z Marią Kasperczak-Talagą.

Od wakacji 1948r. nową siedzibą LdWP stał się budynek przy ul. Armii Czerwonej 75. Rok szkolny 1949/50 rozpoczęto od zaadaptowania budynku dawnych koszar (obecnie budynek szkolny Zespołu Szkół Zawodowych) do potrzeb szkoły.

Nowy dyrektor Edmund Ciesielski z energią podjął pracę nad polepszeniem warunków nauczania i wychowania. Zastępcaca dyrektora Henryk Przybylski i kierownik internatu Jan Talaga z niezwykłą ofiarnością zaopatrywali szkołę w najniezbędniejsze pomoce naukowe i sprzęt, poprawiali warunki mieszkaniowe w internacie. Kierowniczą rolę w przedszkolu ćwiczeń spełniała odtąd Eugenia Stankiewicz, a Maria Talaga zajęła się przygotowaniem zawodowym uczennic.

Stabilizowało się grono pedagogiczne, wielu nauczycieli uzupełniało wykształcenie na studiach zaocznych. W latach 50-tych poprawiła się wyraźnie baza materialno - techniczna, nastąpił wzrost liczby uczennic, poziomu nauczania, ilości konferencji metodycznych podnoszących efektywność oddziaływań wychowawczych i dydaktycznych.

Pod kierownictwem Krystyny Konatkiewicz rozpoczął prężnie działać ZMP. Kroniki dokumentują dobrą pracę kół zainteresowań: -polonistycznego pod kierunkiem Janusza Koniusza, (wieloletniego prezesa oddziału Związku Literatów Polskich w Zielonej Górze) a później Wojciecha Pasterniaka, biologicznego (kierowanego przez Irenę Kruchnik), -bibliotekarskiego (kierowanego przez Marię Muńko), pedagogicznego (kierowanego przez Marię Talagę), dekoracyjnego (kierowanego przez Danutę Żukowską), -chóru szkolnego kierowanego przez Weronikę Powicką, -teatrzyku kukiełkowego (kierowanego przez Józefę Szarkiewicz).

Szczególny nacisk położono na przygotowanie metodyczne wychowawczyń. Rosły wymagania w zakresie wiedzy ogólnokształcącej. Powiększył się "odsiew" w toku klasyfikacji końcowej.

Oddano do użytku salę gimnastyczną (po przebudowie jednego z budynków gospodarczych), niezbędna dla pełnego przygotowania zawodowego uczennic, odtąd służyła również jako sala widowiskowa.

Powstały dwa pierwsze gabinety: zorganizowany przez Marię Talagę -pedagogiczny i Irenę Kruchlik -biologiczny.

Zbudowano boisko sportowe, zagospodarowano tereny przyległe do szkoły.

Ośmiotygodniowe kursy przekształciły się w Komisję Rejonową, nową i wyższą formę kształcenia zaocznego. W roku szkolnym 1958/59 - trzyletnie liceum podejmuje program czteroletniego liceum uprawniającego już młodzież do egzaminu dojrzałości, a wkrótce program 5-letniego Liceum Pedagogicznego dla Wychowawczyń Przedszkoli.

W roku szkolnym 1959/60 odbył się pierwszy egzamin dojrzałości. Odtąd absolwentki zakładu uzyskały prawo podejmowania studiów. Do pełnego rozkwitu szkoła doszła na przełomie lat 60-tych i 70-tych.

Dyrekcję zakładu przejęła w roku szkolnym 1963/64 Teofila Adamczuk (była dyrektorka przedszkola w Zielonej Górze), a zastępował ją Kazimierz Tokarz. Wzrosła aktywność organizacji młodzieżowych - ZHP (zasługa młodych nauczycielek Haliny Ślaskiej, Anny Wojtygi, Anny Politowskiej), ZMW, samorządu szkolnego, który organizował bibliotekę dla Zasadniczej Szkoły Zawodowej. Kroniki notują II miejsce chóru szkolnego prowadzonego przez Kazimierza Adamczaka w eliminacjach wojewódzkich i pierwsze osiągnięcia (IV i V miejsce) młodziutkich zespołów muzycznych prowadzonych przez Kazimierza Adamczaka (instrumęty dęte, perkusja) i Marię Kmieć (zespół mandolinowy). Od chwili powstania budziły zainteresowanie i uznanie. Stały się pasją ówczesnego dyrektora Kazimierza Tokarza, który osobiście uczestniczył w wielu próbach zespołu p. K. Adamczaka i orkiestry mandolinowej, uczynił wszystko, by miały możliwość pełnego rozwoju.

27 kwietnia 1964r. w ramach obchodów XX-lecia PRL, szkoła otrzymała sztandar ufundowany przez prężnie działający Komitet Rodzicielski. Odtąd sztandar towarzyszył nam podczas doniosłych uroczystości szkolnych i państwowych. Młodzież szkolna zwróciła uwagę społeczeństwa sulechowskiego swą prezencją i pięknymi, jednolitymi mundurkami szkolnymi zaprojektowanymi przez Danutę Żukowską.

W tamtych latach bardzo wysokim poziomem wychowania szczyciło się Przedszkole Ćwiczeń nr 4, kierowane przez Stefanię Mazurczak. Godne podkreślenia były: troska o dziecko, oddanie jego dobru, dbałość o otoczenie, wystrój wnętrz, a zwłaszcza dobór kadry. Szczególnie ważną była ścisła współpraca kierownictwa placówki ćwiczeniowej z kierownikiem praktyk pedagogicznych - Marią Talagą, dająca w efekcie coraz lepsze przygotowanie absolwentek. Po objęciu przez nią stanowiska nauczycielki LPdWP dyrekcję "ćwiczeniówki" pełniła Zofia Stankiewicz.

Momentem zwrotnym, który zadecydował, że szkoła stała się nowoczesną placówką oświatową i rozrosła się do blisko 500 uczennic (z czego 300 zamieszkało w internacie), była decyzja Kuratorium Zielonogórskiego z 1968 r., przeniesienia szkoły do budynków w których funkcjonowało dotychczas zasłużone dla Oświaty Ziemi Lubuskiej - Liceum Pedagogiczne kończące swą działalność.

Przeprowadzka szkół do nowych obiektów nastąpiła w ostatnich dniach czerwca 1968r.
Opłotkami, zgodnie z harmonogramem przepłynęła, swoista "rzeka" ławek niesionych parami ("jak siedzą" , pomocy naukowych niesionych z pietyzmem, "by nie uszkodzić" oraz pozostałego sprzętu szkolnego.

Rozpoczął się okres wytężonej pracy organizacyjnej, wychowawczej i gospodarczej. Kierowania tych zadań podejmuje się Kazimierz Tokarz, który w roku szkolnym 1968/69 obejmuje stanowisko dyrektora LPdWP. W pierwszej kolejności odnowiono klasy korytarze, hall, zmodernizowano instalację elektryczną. Doprowadzono aulę do idealnego stanu. Szkoła zalsniła czystością, świeżością , pięknym wystrojem, nad którym czuwali zastępca dyrektora Stefania Mazurczak oraz plastycy: Danuta Żukowska, Daniela Baturo, Kazimierz Szablak. A młodzież, która w tym dziele widziała ogromny wkład swojej pracy, traktowała ją z szacunkiem należnym sanktuarium. Duzo serca włożyła w naukę estetyki w szkole i internacie ("Halinek", "Bożenek" i innych) Stefania Mazurczak, która z samorządem utrzymywała szkołę w idealnym porządku, z iście godną podziwu cierpliwością egzekwując zasadę tzw. "dobrej roboty". Organizatorem pierwszego, nowoczesnego gabinetu fizycznego w szkole był Henryk Baturo.

Dzięki pomocy finansowej władz oświatowych, przy ogromnym trudzie dyrekcji, nauczycieli i młodzieży powstawały następne pracownie przedmiotowe budzące uznanie estetyką, bogactwem urządzeń, różnorodnością pomocy naukowych, mozolnie gromadzonymi zbiorami własnymi i dużą ilością urządzeń audiowizualnych. Poprawiły się również warunki mieszkaniowe w internacie, gdzie utworzono mniejsze pokoje, zakupiono tapczany, meble. Powstały: sklepik o nazwie "Grosik", pracujący pod opieką Danuty Trzcionki i klub szkolny urządzony za fundusze wypracowane częściowo przez młodzież w akcjach wykopkowych. Zmodernizowano bibliotekę, prowadzoną przez Helenę Szczanowicz, powstała czytelnia.

W uznaniu zasług w krzewieniu kultury muzycznej 28 maja 1968 r. szkoła otrzymała imię - Fryderyka Chopina. W uroczystości uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz politycznych i oświatowych, rodziców, jak również opiekuńczego zakładu "Diana" oraz sulechowskich szkół i przedszkoli.

Szkoła znana w środowisku z udanych imprez artystycznych, przygotowała galowy koncert w wykonaniu zespołu muzycznego, chóru i recytatorek. W pamięci uczestników występów pozostał m.in. koncert fortepianowy, wykonany przez Jolantę Konwisarz (występ gościnny), popisy zespołu muzycznego i chóru, recytacje Julii Budziszewskiej ("Mazowsze" T. Lenartowicza), Elżbiety Dudziak ("Fortepian Chopina" K.C.Norwida). Gorącymi brawami oklaskiwano popisy młodzieży, a przygotowujący imprezę nauczyciele (Kazimierz Adamczak, Bernard Grupa, Donata Korzeniewska) zebrali gratulacje. Przedstawiciel Kuratorium Zielonogórskiego Stanisław Bielech odsłonił wmurowaną z tej okazji (na frontonie szkoły) płytę marmurową ze słowami K. C. Norwida. W tym dniu odbyło się również uroczyste wręczenie nowego sztandaru dla Liceum Pedagogicznego dla Wychowawczyń Przedszkoli im. Fryderyka Chopina w Sulechowie.

Modernizacja szkoły wkrótce zaczęła przynosić efekty. Podniósł się poziom nauczania i wychowania. Ożywiona praca pozalekcyzjna: - sportowa, -zespołów muzycznych, -chóru, -kół zainteresowań, wśród których wyróżniały się pedagogiczne (pod kier. Marii Talagi i Stefanii Mazurczak), historyczne (pod kier. D. Trzcionki), polonistyczno - teatralne (pod kier. Urszuli Skroś), recytatorskie (pod kier. Donaty Korzeniewskiej). Pomyślnie rozwijała się praca organizacji młodzieżowych pod opieką Leszka Wysockiego, Kazimierza Szablaka, Heleny Szczanowicz), Donaty Korzeniewskiej.

Ponownie uruchomiono cieplarnię, którą opiekowała Zofia Łysiak, a później Stefania Mazurczak wraz z samorządem szkolnym. Częściej pojawiały się na temat szkoły pochlebne notatki prasowe lub audycje Rozgłośni Polskiego Radia. Nawet TV wykorzystała nasze zespoły - rozrywkowy (Kazimierza Adamczaka) i mandolinowy (Bernarda Grupy) w organizacji Centralnej Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym.

Nasze rozwiązania podpatrywali nauczyciele z różnych szkół, interesowały ich pracownie przedmiotowe, odwiedzali nas goście, koledzy ze szkół województwa i NRD. W 1968 r. nawiązaliśmy długoletnią współpracę z podobną do naszej placówką oświatową w Cottbus. Praca komisji przedmiotowych, konferencje metodyczne, spotkania z naukowcami, sesje postępu pedagogicznego, które służyły sprawie efektywności nauczania i wychowania, stały się tradycją.

30 maja 1973 r. zarządzeniem Ministra Oświaty i Wychowania powstało 6-letnie Studium Wychowania Przedszkolnego kształcące na wydziale dziennym kandydatki posiadające ukończoną szkołę podstawową w ciągu 12 semestrów, tj. 6 lat, oraz ze zdanym egzaminem dojrzałości przez 4 semestry, tj. 2 lata, jak również na wydziale zaocznym dla osób uzupełniających wykształcenie zawodowe przez 4 semestry tj. 2 lata. Klasy pomaturalne zmodyfikowały życie szkoły i internatu. Nauczyciele i wychowawcy internatu musieli zmienić metody pracy. Należało też podjąć dokształcanie się, głównie na studiach podyplomowych.

Kolejni dyrektorzy tego okresu - Bogusław Łukasiewicz, Józef Baśladyński i Zdzisław Kozubal - kładli nacisk na dostosowanie szkoły do realizacji trudniejszych zadań dydaktycznych i wychowawczych. Modernizowano szkołę, powstawały nowe pracownie przedmiotowe. I tak Henryka Czerniawska (z-ca dyr. Jana Baśladyńskiego) zorganizowała pracownię nauczania początkowego, dyrektor Zdzisław Kozubal przy współpracy Marii Harzowskiej - pedagogiczną, Maria Janicka wespół z Barbarą Jodełką - psychologiczną. Cała młodzież otrzymała indeksy i nowy regulamin szkoły i internatu. Młodzież po 5-letnim LPdWP powróciła, by zdobyć dyplom ukończenia Studium Wychowania Przedszkolnego na mocno rozbudowanym Wydziale Zaocznym (dyr. Helena Szczanowicz).

Jeszcze dwukrotnie zakład zmieniał nazwę.
Od 1.X.1982 r. Zespół Szkół Pedagogicznych obejmował studia dzienne, wieczorowe, zaoczne oraz filie w Wolsztynie, Żarach, Świebodzinie, Lubsku i Zielonej Górze. Po likwidacji filii i studiów wieczorowych szkoła 1.X.1984 r. otrzymała ostatecznie nazwę Studium Nauczycielskiego. Studium Nauczycielskie w Sulechowie posiadało dwa wydziały: dzienny i zaoczny. Kierowali nimi: dyrektor Jan Dembiński, I z-ca dyr. Helena Szczanowicz, i II z-ca dyr. Barbara Jodełka.

Osiągnięcia tych lat wspierają się na tradycji i poczuciu własnej odrębności. Znajduje to swój wyraz w osiągnięciach artystycznych i sportowych, otwartości na sprawy środowiska społecznego, stałym i codziennym związku z życiem miasta i regionu. Jest to szkoła o intensywnym rytmie życia, zwłaszcza w sferze pracy pozalekcyjnej, społecznikowskiej, kulturalno-oświatowej, organizacyjnej. Kontynuowana jest praca nad utrzymaniem bazy materialno - technicznej warunkującej proces opiekuńczy i dydaktyczno-wychowawczy (zwłaszcza w internacie). Stale rośnie księgozbiór - w 1985 r. przekroczył 39 tys. woluminów. W internacie (kierowanym kolejno przez Jana Talagę Stanisława Tomczyka i Zofię Brynkiewicz, Irenę Sołtys i jej zastępcę Wandę Rudowicz, Czesławę Kolasę) dokonano wielu zmian.

Wprowadzono instalację podtynkową we wszystkich pomieszczeniach, założono oświetlenie jarzeniowe, zmodernizowano klub młodzieżowy, zakupiono nowy kolorowy telewizor, przebudowano łazienki, powstały boksy natryskowe, zmodernizowane kuchnię i jej zaplecze, przedzielono pozostałe duże pokoje na sypialnie 3 i 4 osobowe, urządzono gabinety lekarski, stomatologiczny oraz poczekalnię w jednym ciągu, pokoje socjalne dla personelu obsługowego, przebudowano kotłownię, wymieniono piece (młodzież cieszy się, że ma nareszcie ciepło i ciepłą wodę), zradiofonizowano internat, uzupełniono umeblowanie, urządzono sklepik uczniowski, harcówkę, salę nauki cichej, zadbano o otoczenie (ogrodzenie posesji, zagospodarowanie obejścia od frontu internatu), posadzono drzewa i krzewy.

Zwiększono liczbę miejsc w internacie do 370 . Samorząd internacki ma wypracowane tradycyjne formy działalności kulturalno-rozrywkowej, np. otrzęsiny kl. I, wieczór "wkupny" kl. I pomaturalnych, tzw. "środy kulturalne", "andrzejki", "mikołajki", wieczór wigilijny oraz współpracę z Jednostką Wojskową, spotkania z działaczami, lekarzami itp.

Młodzież działa w sekcjach - stołówkowej, nauki, gospodarczo-porządkowej, redakcyjnej, sportowej. W szkole powstały nowe pracownie - języka angielskiego (pod kier. Barbary Adam-Owoc), nauki o języku (pod kier. Urszuli Skroś) nauk politycznych (pod kier. Grażyny Tomczyk-Dymek).

Podniósł się poziom nauczania, czego dowodem jest duży procent uczennic podejmujących studia w różnych uczelniach kraju. Szkoła stała się atrakcyjną dla młodzieży po szkole podstawowej jak również dla absolwentek wyższych uczelni, z których kilka powróciło do macierzystej szkoły, by zastąpić odchodzące pokolenie pedagogów. Są to: Maria Tankowska-Harzowska, Wiesława Komada (grała jako uczennica w zespole muzycznym p. Adamczaka), Maria Janicka (grała w orkiestrze mandolinowej), Barbara Napierała-Marciniak (była solistka zespołu muzycznego), Mirosława Kęsicka i Jadwiga Purcha-Stojańska.

W roku szk. 1987/1988 placówką kieruje dr Jerzy Nowaczyk, zastępcami dyrektora są mgr Helena Szczanowicz, mgr Barbara Jodełka-Nowaczyk, później mgr Urszula Harewska.
W procesie dydaktycznym nie odnotowuje się zasadniczych zmian. Sukcesywnie wzbogaca się księgozbiór biblioteczny, modernizuje się wyposażenie internatu zarówno w części mieszkalnej jak i stołówkowej.

Następny rok charakteryzuje się intensyfikacją pracy wychowawczej. Wprowadza się w życie Kodeks Ucznia. Młodzież podejmuje współodpowiedzialność za pracę szkoły. Pracuje w organizacjach: Samorządzie Uczniowskim, ZHP, ZMW, ZSMP, PCK, LOK, LOP, SKO, TPPR, Spółdzielni Uczniowskiej, OHP. Duże grupy działają w kołach zainteresowań: polonistycznym, biologicznym, fizyko-fotograficznym, rękodzielniczym, zespole muzycznym, chórze, SKS-ie. Żywa jest działalność kulturalna w środowisku. Młodzież obsługuje imprezy dla miasta, szkół i przedszkoli. Podejmuje pracę wychowawczą na zimowiskach i koloniach.

SPORT

Jest to dziedzina, w której szkoła uzyskała wiele sukcesów. Od chwili powstania LPdWP dziewczęta brały udział w biegach międzyszkolnych i powiatowych. Uczestniczyły w turniejach piłki ręcznej, siatkowej i koszykowej organizowanych w Świebodzinie, Kożuchowie, Krośnie Odrzańskim, Gorzowie i Zbąszynku. Młodzieżą na tych imprezach opiekowali się pracujący wówczas nauczyciele wychowania fizycznego Urszula Harewska i Józef Żurek.

Udokumentowaną działalność sportową w szkole znajdujemy od roku 1972 z chwilą zatrudnienia Grzegorza Harewskiego. W drodze plebiscytu SKS otrzymuje wtedy nazwę "Wega", powstaje zarząd, założono kronikę. Począwszy od tego roku szkoła notuje największe osiągnięcia sportowe. W latach 1972-78 w Powiatowych Olimpiadach Młodzieży w punktacji ogólnej dziewcząt LPdWP zajmuje zawsze pierwsze miejsce. Zainteresowania sportowe SKS rozwija poprzez działalność w sekcjach: piłki siatkowej, koszykowej i lekkoatletyki. Oto niektóre wyniki zanotowane w kronice.

Piłka siatkowa

W latach 1972-81 siatkarki tej sekcji awansowały do Ligi Szkolnej, zdobyły Wicemistrzostwo w punktacji ogólnej młodziczek i juniorek, Klubowe Mistrzostwo Okręgu Juniorek, V miejsce w Półfinałach Mistrzostw Polski Juniorek, I miejsce w Lidze Okręgowej i awans do Ligi Międzywojewódzkiej, brązowy medal w X Zielonogórskiej Spartakiadzie Młodzieży, III miejsce w Klubowych Mistrzostwach Województwa Juniorek i IV miejsce w XI ZSM.

Powyższe osiągnięcia zanotowały siatkarki pod opieką Grzegorza Harewskiego. Od 1981 r. sekcję prowadzi Janina Motylewska. W lidze szkolnej sekcja corocznie mieści się w pierwszej czwórce zespołów, a w roku szkolnym 1984/85 zdobyła brązowy medal na XV ZSM. Nie sposób nie zauważyć uczestnictwa naszych dziewcząt w rozgrywkach rożnego szczebla i kategorii wiekowej. Należałoby chociażby wymienić: Z. Damaz, R. Lewandowską, W. Szymczak, M. Sołtysik, G. Wieczorek, D. Frybel, G. Dwojak, L. Szeszycką, W. Świderską, D. Paczoską, J. Trych, M. Serwę, Cz. Mikołajczyk i G. Tymińską.

Piłka koszykowa

Drużyna prowadzona od lat przez Józefa Żurka uczestniczyła w rozgrywkach ligi szkolnej, a w roku szkolnym 1977/78 w finałach VIII ZSM zdobyła brązowy medal. Od 1984 r. zespół prowadzi Damian Przybylski. Pod jego opieką dziewczęta grają w lidze szkolnej. Wśród koszykarek kronika notuje takie nazwiska: A. Ralcewicz, W. Badura, C. Lewandowska, W. Mączko, R.Niedzielska, L. Tomys, M. Zujewska.

Lekkoatletyka

Sekcja rozwinęła swą działalność po przyjęciu opieki przez Grzegorza Harewskiego w latach osiemdziesiątych. Przy współpracy w niektórych latach z Urszulą Harewską zawodniczki tej sekcji przyniosły szkole najwięcej medali. Biorąc pod uwagę zawody i imprezy różnego szczebla ze Spartakiadą Młodzieży w Peitz k/Cottbus w NRD włącznie dziewczęta nasze zdobyły ich aż 61 (17 złotych, 20 srebrnych i 24 brązowe). Najliczniej też o ich wynikach donosiła prasa (szczegóły w kronice SKS). Do największych indywidualności w tej dyscyplinie należy zaliczyć: G. Węrzyn, H. Zubowicz, Z. Borecką, M. Lenart, I. Krzemieniecką, E. Krawczyk, K. Sękowską, B. Tankowską, T. Gabruk, W. Mączko, J. Mirowską, B. Szczęsną, A. Bułę, J. Kulpan, B. Ubych, I. Koral.

SKS działa prężnie w realizacji Szkolnych Igrzysk Sportowych na terenie szkoły i internatu. Prowadzi szereg imprez dla środowiska, jak obsługa festynów dziecięcych oraz ligi zakładowej w piłkę siatkową.
Na szczególną uwagę zasługuje prowadzony od 12 lat rokrocznie Finał Wojewódzki Dzieci Przedszkolnych "Sport i Zabawa", którego twórczynią jest mgr Urszula Harewska.
SKS od lat zajmuje się szkoleniem Młodzieżowych Organizatorów Sportu. Działalność tę prowadzi zasłużony dla sportu i kultury fizycznej na Ziemi Lubuskiej - mgr Bolesław Hejduk.

Z ŻYCIA KULTURALNEGO I SPOŁECZNEGO

Młodzież szkoły wyróżniła się aktywnością w działalności kulturalnej oraz społecznej zarówno na terenie placówki, jak i w środowisku. Liczne wewnętrzne imprezy obejmowały: koncerty poetyckie ( związane głównie z Ogólnopolskim Konkursem Recytatorskim ), wieczory poezji, wystawy plastyczne i prac ręcznych (Danuta Żukowska, Kazimierz Szablak, Anna Politowska), międzyklasowe przeglądy zespołów, chórów, konkursy czytelnicze i wiele innych. W swoim czasie atrakcją były: "Mała gra" - na wzór TV "Wielkiej gry", teatrzyk propozycji: "Co ty na to?" i słynna "Wiosna kulturalna" - prowadzone przez Urszulę Skroś, impreza " Gramy o radioodbiornik", niezapomniana "Giełda piosenki" - pod kierunkiem pana Kazimierza Szablaka. Samorząd miał swą "Pestkę"(gazetka szkolna).

Do tradycji weszła organizowanie przez poszczególne klasy apeli szkolnych z okazji rocznic i świąt państwowych. W dziejach szkoły na podkreślenie zasługują: praca samorządu szkolnego kolejno pod kierunkiem Kazimierza Tokarza, Stefanii Mazurczak, Donaty Korzeniewskiej, Urszuli Skroś, Janiny Cios.

Szkoła podejmowała się licznych prac społecznych: porządkowano szkołę, internat. Młodzież brała udział w sadzeniu lasów lubuskich, w akcjach wykopowych i przy zbiorze owoców w kombinacie świebodzińskim. Za pracę w akcjach wykopkowych młodzież otrzymała od PGR - Kruszyna kolorowy telewizor.

Dziewczęta chętnie organizowały imprezy choinkowe dla dzieci w Domach Dziecka w Sławie i Chociulach, uczestniczyły w organizacji tradycyjnych imprez wojewódzkich o nazwie: "Sport i zabawa" (pod kierunkiem Urszuli Harewskiej),

Godne przypomnienia są nazwiska ludzi, którzy na przestrzeni powojennej historii zakładu spotkali się z młodzieżą i gronem nauczycielskim. Wśród nich byli pisarze, jak Gustaw Morcinek, Jerzy Putrament, poeta St. Ryszard Dobrowolski, poeta i red. "Misia" Czesław Janczarski, pisarze: Witold Nawrocki, Tadeusz Jasiński, Tadeusz Kajan, Michał Kaziów, pianistki: Regina Smędzianka, Halina Czerny Stefańska, aktorzy: Jan Gogolewski, Daniel Olbrychski, Kalina Jędrusik, Alina Janowska, Rychterówna, red. Irena Dziedzic, piosenkarze: Wiktor Zatwarski, Dana Lerska, twórca największych sukcesów polskiej lekkiej atletyki-trener Jan Mulak i wielu innych.

Rok szkolny 1989/1990 rozpoczyna się w okresie wielkich przemian społeczno-politycznych w naszym kraju.
Bez zmian pozostaje system kształcenia. W wyniku głębokiego kryzysu gospodarczego zmniejsza się znacznie budżet szkoły. Brak pełnego zabezpieczenia finansowego dotkliwie odbija się w wielu dziedzinach pracy szkoły m.in. zmniejsza się liczba godzin zajęć pozalekcyjnych z młodzieżą, niepłatne stają się niektóre prace nauczycieli np. poprawa prac na wydziale zaocznym.

W sferze wychowania dewaluują się ideały. Wychowawcy kładą nacisk na wyrabianie wartości uniwersalnych: gospodarności, obowiązkowości, współodpowiedzialności, życzliwości. Zawiesza swoją działalność drużyna ZHP, przestaje istnieć ZSMP, wygasają pozostałe organizacje. Samorządność młodzieży, w pozostawionym (na prośbę samej młodzieży) bez opiekuna Samorządzie Uczniowskim, nie sprawdziła się.

W zakresie współpracy ze środowiskiem zacieśniają się kontakty z zaprzyjaźnioną Szkołą Pedagogiczną w Cottbus. Następuje wymiana doświadczeń. Nauczyciele z Cottbus prowadzą lekcje języka niemieckiego u nas, nasi nauczyciele - zajęcia muzyczne w szkole w Cottbus.

Rok szkolny 1990/1991 przynosi istotne zmiany w szkolnictwie. W strukturze - szkoły ponadpodstawowe nadal podlegają Kuratorium Oświaty i Wychowania, które jest organem administracji państwowej i podlega bezpośrednio MEN. W procesie dydaktycznym - "odchudzono" programy nauczania. Odchodzi się od encyklopedycznego podawania wiedzy. Rozszerza się nauczanie języków obcych z akcentem na język angielski, język niemiecki, język francuski. Wraca do szkół nauka religii. Uczą księża i nauczyciele świeccy. Obowiązuje nowa skala ocen z przedmiotów nauczania i nowa z zachowania.

Dalsze cięcia budżetowe spowodowały zawieszenie niektórych zajęć pozalekcyjnych, zmniejsza się ilość kół zainteresowań. Na terenie szkoły działają tylko te organizacje, które zostały zgłoszone dyrektorowi. Działalność swoją wznawia Samorząd Uczniowski, LOP i PCK.

21 listopada 1990 r., na posiedzeniu Rady Pedagogicznej Kurator Oświaty i Wychowania informuje o decyzji likwidacji SN-u. W nowym roku szkolnym odbędzie się nabór na nowy już kierunek kształcenia. W działalności gospodarczej powstają wielkie zadłużenia szkoły. Brakuje pieniędzy na opał, na światło, na utrzymanie czystości, na stypendia dla młodzieży - praktycznie - na wszystko. Opodatkowują się rodzice by podtrzymać funkcjonowanie szkoły. Postępuje zaostrzanie dyscypliny finansowej.
Ze stanowiska dyrektora ustępuje (na własną prośbę) dr Jerzy Nowaczyk.

14 stycznia 1991 r. Rada Pedagogiczna wybiera (większością głosów) na dyrektora mgr Helenę Szczanowicz. W kierowaniu placówką pomaga mgr Władysława Jamroszczyk - pełni funkcję zastępcy dyrektora.

Ważnym problemem organizacyjnym staje się profil nowej szkoły. Padały różne projekty.
Trzy z nich godne są odnotowania:

• szkoła o trzech profilach: -wychowania muzycznego, - wychowania plastycznego, - wychowania przedszkolnego,
• szkoła o profilu administracyjnym,
• szkoła dla przyszłych katechetek.

25 kwietna 1991 r. zawisł w szkole orzeł w koronie - dar sulechowskiej Jednostki Wojskowej).
W roku szkolnym 1991/1992 wprowadza się w kl. I pomaturalnej nową specjalność - wychowanie przedszkolne z katechezą. Opiekę merytoryczno-duchową obejmuje ks. Roman Litwińczuk - diecezjalny duszpasterz młodzieży.

Następne zmniejszenie budżetu o 2,9 % powoduje zmniejszenie godzin pracy chóru, SKS-u i SIS-u. Tworzy się plan oszczędnościowy - oszczędza się praktycznie na wszystkim. Poszukuje się sponsorów. Do planu wychowawczego wprowadza się obowiązek zorganizowania przez każdą klasę przynajmniej jednej akcji zarobkowej na rzecz szkoły.

Dzięki wielkiemu wysiłkowi całej społeczności szkolnej, dzięki sprawdzonym umiejętnościom organizatorskim i silnej osobowości dyrektor Heleny Szczanowicz wykonywano remont sali gimnastycznej kosztem 50 mln. zł. i malowanie auli - 20 mln. zł. Ponadto uzupełniono opłotowanie parku, którego dewastacja postępowała wskutek niewłaściwego korzystania z terenów rekreacyjnych przez mieszkańców nowego osiedla - Osiedla Konstytucji 3 Maja.

W styczniu 1992 r. wygasa wydział zaoczny Studium Nauczycielskiego - egzaminy dyplomowe zdają słuchaczki ostatnich grup XVI i XV. Dyrekcja otrzymuje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 06.03.1992 r. w sprawie likwidacji SN-ów ; fragment tego rozporządzenia brzmi: "... tegoroczne klasy IV ukończą jeszcze Studium Nauczycielskie". Decyzja ta wywołała liczne protesty rodziców uczniów kl. I - III i samych uczniów, którzy wybrali pedagogiczny kierunek kształcenia, a ukończą edukację na poziomie średnim, na warunkach Liceum Ogólnokształcącego.

W marcu gości w naszej szkole Ks. Biskup Józef Michalik - Ordynariusz Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej. Poznaje placówkę kształcącą przyszłe katechetki.
1 czerwca tegoż roku 30 - osobowa grupa Niemców - absolwentów Królewskiego Pedagogium w Sulechowie odwiedza "dawną, swoją szkołę".

Rok szkolny 1992/1993 przynosi nowe zmiany organizacyjne. Klasy pierwsze rozpoczęły naukę jako klasy Liceum Ogólnokształcącego przy SN. Klasy IV jako pierwsze w tej szkole zdają maturę LO. Nie przeprowadza się naboru do klas pierwszych pomaturalnych. Rodzi się pomysł utworzenia Technikum Administracyjnego.

Rok szkolny 1993/1994 rozpoczyna dyrektor mgr Helena Szczanowicz. Struktura kształcenia jest następująca. Cztery klasy pierwsze realizują program liceum zawodowego o specjalności: pracownik administracyjno-biurowy. Rozpoczyna naukę pierwszy rok policealnego studium w zawodzie technik administracji. Klasy II - IV kontynuują naukę jako klasy liceum ogólnokształcącego o profilu pedagogicznym. Druga klasa pomaturalna kończy naukę tokiem SN.

W związku z wygasaniem Studium Nauczycielskiego uroczystego zamknięcia kształcenia kadr pedagogicznych dokonano 22.10.1993 r. przy okazji obchodów Dnia Edukacji Narodowej w obecności całej społeczności szkolnej i zaproszonych gości. Nauczyciele, którzy w tej szkole przepracowali co najmniej 20 lat zostali wyróżnieni Nagrodą Kuratora. Wśród wyróżnionych znaleźli się Bernard Grupa, Urszula i Grzegorz Harewscy, Ewa Jachimowicz, Donata Korzeniewska, Władysława Kuryś, Anna Politowska, Urszula Skroś, Helena Szczanowicz i Danuta Trzcionka.

W listopadzie 1993 r. Rada Pedagogiczna przygotowuje się do konkursu na stanowisko dyrektora, zostaje powołana komisja konkursowa. Do konkursu stają dwie osoby: mgr Władysława Kuryś - nauczycielka matematyki w Studium Nauczycielskim i mgr Jan Grzesik - nauczyciel informatyki z Liceum Ogólnokształcącego w Sulechowie.

W dwa miesiące później 22 grudnia na apelu świątecznym pożegnano odchodzącą (z końcem roku kalendarzowego) na emeryturę dyrektor Helenę Szczanowicz.

1 stycznia 1994 r. obowiązki dyrektora (w wyniku wygrania konkursu) obejmuje mgr Jan Grzesik.
W czerwcu 1994 r. opiekunka roku, mgr Janina Motylewska, żegna odchodzące ze szkoły ostatnie, dyplomowane nauczycielki przedszkola.

6 czerwca 1994 r. w obecności absolwentów przedwojennego Królewskiego Pedagogium dokonano odsłonięcia pamiątkowej tablicy w hollu szkoły. Akt ten zbiegł się z 275 rocznicą utworzenia szkoły.

21 czerwca 1994 r. Rada Pedagogiczna podsumowuje ostatnią sesję egzaminacyjną 26 słuchaczek Studium Nauczycielskiego. Na tymże posiedzeniu dyrektor poddaje pod rozwagę projekt utrwalenia pamięci o szkołach pedagogicznych. We wnioskach czytamy: "W szkole utrwalać pedagogiczne tradycje SN". Rozpoczęto prace nad nowym statutem szkoły, uwzględniającym dotychczasowe tradycje szkoły.

mgr Jan Grzesik ostatni dyrektor Studium Nauczycielskiego wniósł do szkoły, prócz innych, dwa ważne elementy: - powiew nowoczesności (skomputeryzował szkołę), - szeroką współpracę ze środowiskiem. Podczas wakacji 1994r. rozpoczynają się przeobrażenia szkoły i internatu. Prace rozpoczęto od "przesypywania" witraży...

1 września 1994r. szkoła otrzymuje nową nazwę Zespół Szkół Administracyjnych. Szkoła przejęła imię Fryderyka Chopina, z zamiarem kontynuowania pięknych tradycji szkół poprzedniczek. Od 1995 roku dyrektor szkoły z udziałem zielonogórskich parlamentarzystów, władz wojewódzkich, miejskich i szkolnych, czyni starania zmierzające do powołania Wyższej Szkoły Zawodowej Administracji Publicznej w Sulechowie.

W dniu 12 czerwca 1998r. woli członków Rady Pedagogicznej Studium Nauczycielskiego staje się zadość. W obecności licznie zgromadzonych byłych nauczycieli, w obecności licznej grupy absolwentów szkół kształcących nauczycieli, w obecności władz miasta i zaproszonych gości dokonano aktu odsłonięcia tablicy upamiętniającej działalność szkół pedagogicznych, które w tym budynku miały swoją siedzibę.

W sierpniu 1998 r. decyzją władz państwowych utworzona zostaje Wyższa Szkoła Zawodowa Administracji Publicznej w Sulechowie. Rozpoczyna się proces wygaszania szkół średnich wchodzących w skład Zespołu Szkół Administracyjnych.

DYREKTORZY SZKOŁY

1 Melcer Józef 1945 - 1947
2 Szymkowiak Agnieszka 1947 - 1950
3 Ciesielski Edmund 1950 - 1951
4 Bućko Helena 1951 - 1953
5 Stankiewicz Eugenia 1953 - 1955
6 Dziubienko Alicja 1955 - 1958
7 Furman Władysław 1958 - 1959
8 Kąkolewski Jan 1959 - 1963
9 Adamczuk Teofil 1963 - 1968
10 Tokarz Kazimierz 1968 - 1973
11 Łukasiewicz Bogusław 1974 - 1975
12 Baśladyński Józef 1976 - 1979
13 Kozubal Zdzisław 1980 - 1981
14 Dembiński Jan 1982 - 1987
15 Nowaczyk Jerzy 1988 - 1990
16 Szczanowicz Helena 1991 - 1993
17 Grzesik Jan 1994 - 1999

KIEROWNICY INTERNATU

1 Święcicka Helena 1947 - 1948
2 Jankowska Urszula 1948 - 1950
3 Talaga Jan 1950 - 1967
4 Tomczyk Stanisław 1968 - 1970
5 Brynkiewicz Zofia 1970 - 1979
6 Sołtys Irena 1978 - 1988
7 Rudowicz Wanda 1988 - 1990
8 Kolasa Czesława 1990 - 1998

NAUCZYCIELE 1947 - 1994

1 Adam-Owoc Barbara
2 Adamczak Kazimierz
3 Adamczewska Barbara
4 Adamczuk Teofila
5 Ankiewicz Krystyna
6 Antkowiak Anna
7 Balicka Urszula
8 Baranowska Teresa
9 Barna Szymon
10 Bartkiewicz Andrzej
11 Baśladyński Józef
12 Baturo Daniela
13 Baturo Henryk
14 Bęski Stanisław
15 Bobkowski Zygmunt
16 Brodzikowska Agnieszka
17 Brynkiewicz Zofia
18 Buczyńska Alina
19 Buczyńska Irena
20 Bukowa Helena
21 Bykowska Helena
22 Ciesielska Maria
23 Ciesielski Edmund
24 Cios Janina
25 Czajkowska Barbara
26 Daszkiewicz Jerzy
27 Dawidowicz Jannina
28 Dembiński Jan
28 Derkacz Zdzisława
29 Deruba Tamara
30 Dębicka Zuzanna
31 Domejko Maria
32 Dymek-Tomczyk Grażyna
33 Dziubienko Alicja
34 Dziurman Róża
35 Fedorowicz Bogdan
36 Filipowska Halina
37 Frodyma Jadwiga
38 Furman Władysław
39 Gadomska Małgorzata
40 Gierszon Zofia
41 Gołda Barbara
42 Górna Elżbieta
43 Grochowska Katarzyna
44 Grupa Bernard
45 Grupa Bronisława
46 Grytczuk Antoni
47 Grzesik Jan
48 Hajduk Barbara
49 Halatyn Ewa
50 Harewska Urszula
51 Harewski Grzegorz
52 Harzowska Maria
53 Hejduk Bolesław
54 Hołub Jadwiga
55 Jabłońska Olga
56 Jabłońska Wanda
57 Jachimowicz Ewa
58 Jamroszczyk Władysława
59 Janczewska Zuzanna
60 Janicka Maria
61 Jankowska Urszula
62 Jaworska Wacława
63 Jaworska Zuzanna
64 Jeske Lidia
65 Jeśkiewicz Kazimiera
66 Jędrczak Katarzyna
67 Jodełka Barbara
68 Kaczka Krystyna
69 Kaczkowska Irena
70 Kaczmarek Anna
71 Kaczmarek Kazimierz
72 Kaczmarek Maria
73 Kąkolewski Jan
74 Kęsicka Mirosława
75 Kiejzik Andrzej
76 Kmieć Maria
77 Komada Wiesława
78 Konatkiewicz Krystyna
79 Koniusz Janusz
80 Koralewska Elżbieta
81 Korbut Wanda
82 Korzeniewska Donata
83 Kowalski Bogdan
84 Kozubal Ździsław
85 Kropidłowska Józefa
86 Królewicz Mariola
87 Kruchlik Irena
88 Kucharska Józefa
89 Kuna Anna
90 Kuryś Władysława
91 Kutrowska Julia
92 Kwiatkowska Dorota
91 Kwiatkowska Grażyna
93 Kwiekowa Agnieszka
94 Leśniar Danuta
95 Łapkowska Stanisława
96 Łuczak Wanda
97 Łukasiewicz Bogusław
98 Łukasiewicz Kazimiera
99 Łysień Ewa
100 Łyżwiński Bernard
101 Macina Renata
102 Mackiewicz Grażyna
103 Maćkowiak Antoni
104 Maćkowiak Janina
105 Majewska Agnieszka
106 Mańkowska Hanna
107 Marciniak Barbara
108 Marciniec Teresa
109 Mazurczak Stefania
110 Miciukiewicz Elżbieta
111 Mijas Stanisław
112 Misiura Teresa
113 Morawińska Halina
114 Motylewska Janina
115 Muńko Maria
116 Nowaczyk Jerzy
117 Nowak Barbara
118 Oczujda Jadwiga
119 Ojrzyński Romuald
120 Okuniewska Weronika
121 Palerski Antoni
122 Paliński Antoni
123 Pasterniak Wojciech
124 Pawłowska Beata
125 Pelc Danuta
126 Pilarczyk Janusz
127 Piotrowska Grażyna
128 Pochanke Łucja
129 Poczykowska Ludmiła
130 Politowska Anna
131 Politowski Józef
132 Powicka Weronika
133 Przybylska Jadwiga
134 Przybylski Damian
135 Przybylski Henryk
136 Rączyńska Wanda
137 Reguła Robert
138 Rieve Anna
139 Rosolski Stanisław
140 Rudowicz Wanda
141 Rujna Henryk
142 Ruszczyńska Renata
143 Rzeszotnik Zygmunt
144 Rzeszowska Karolina
145 Sawicki Leszek
146 Setta Stefania
147 Sibilska Janina
148 Skroś Urszula Józefa
149 Słodowówna Grażyna
150 Słoń Renata
151 Sołtys Irena
152 Stankiewicz Eugenia
153 Stankiewicz Wanda
154 Stańkowska Maria
155 Stojańska Jadwiga
156 Suchodolska Michalina
157 Szablak Kazimierz
158 Szarkiewicz Józefa
159 Szczanowicz Helena
160 Szmyt Wanda
161 Szymańska Beata
162 Szyndlar Jan
163 Śląska Halina
164 Świątnicki Ździsław
165 Święcicka Helena
166 Taberski Henryk
167 Talaga Jan
168 Talaga Maria
169 Taras Stefania
170 Tokarska Barbara
171 Tokarz Kazimierz
172 Tomczyk-Dymek Grażyna
172 Tomczyk Stanisław
173 Tracewska Alicja
174 Trzcionka Danuta
175 Turos-Maszycka Barbara
176 Tylutka Małgorzata
177 Walczak Barbara
178 Wilczyńska Ludwika
179 Wojtyga Anna
180 Wojtyga Józef
181 Wolska Olimpia
182 Wołek Wiesław
183 Wójcik Halina
184 Wyrembek Elżbieta
185 Wysocki Leszek
186 Zawartowski Józef
187 Zboraszewska Elżbieta
188 Zeman Jan
189 Zemanek Zenona
190 Ziobrowski Henryk
191 Zjawin Grażyna
192 Zjawin Krystyna
193 Zmuda Irena
194 Żukowska Danuta
195 Żurek Józef

SEKRETARIAT

1 Własowska Zofia
2 Andrian Helena
3 Wiśniewska Irena
4 Bąk-Konaszewicz Teresa
5 Rosolska Zofia
6 Boczkowska Jadwiga
7 Kuna Anna
8 Zawadzka Anna
9 Dobrewska Weronika

WOŹNY

1. Grześ Andrzej 1947-1949
2. Zawadzki Stanisław 1949 -1999

Opracowanie: Maria DOMEJKO, Bernard GRUPA
Sulechów, 1998

Bibliografia:
1. Informator: 40 lat Studium Nauczycielskiego 1987.
2. Kroniki szkoły.
3. Protokoły posiedzeń RP.
4. Wspomnienia własne.

---

Uruchomienie Wyższej Szkoły Zawodowej Administracji Publicznej w Sulechowie

Wojewoda zielonogórski prof. Marian Eckert w porozumieniu z Senatorem RP Zbyszko Piwońskim i Dyrektorem ZSA Janem Grzesikiem w 1996 roku inicjują utworzenie Towarzystwa Promocji Utworzenia i Rozwoju Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie.
Zebranie założycielskie Towarzystwa odbyło się 18 listopada 1996r. Pierwszy Zarząd Towarzystwa został wybrany w składzie: prezes Jadwiga Błoch - Posłanka na Sejm RP, wiceprezes Tadeusz Szulawski - Burmistrz Sulechowa, wiceprezes Jan Grzesik - Dyrektor ZSA w Sulechowie, sekretarz Robert Gwidon Makarowicz - Samorzadowe Kolegium Odwoławcze w Zielonej Górze.
Członkami Towarzystwa poza w.w. zostają zielonogórscy parlamentarzyści, wielu pracowników naukowych Politechniki Zielonogórskiej, WSP w Zielonej Górze, Urzędu Wojewódzkiego, Kuratorium Oświaty, instytucji państwowych szczebla wojewódzkiego tj, Urząd Skarbowy, ZUS i inne.

Towarzystwo tworzy zespoły robocze i uruchamia proces tworzenia sulechowskiej uczelni, przygotowywany jest wniosek o utworzenie uczelni, tworzone programy nauczania, zbierane są pieniądze i uruchomione są prace remontowe w ZSA w celu stworzenia większych sal dydaktycznych. W pisaniu programów nauczania uczestniczą pracownicy naukowi zielonogórskich i poznańskich uczelni, doświadczeni pracownicy UW, innych instytucji państwowych i samorządowych, oraz nauczyciele zawodu ZSA w Sulechowie.

W latach 1996-1997 Zespole Szkół Administracyjnych w Sulechowie kilka razy spotkali się (na spotkaniach roboczych Towarzystwa i przy okazji koncertów noworocznych) prof. Marian Eckert - Wojewoda Zielonogórski, prof. Michał Kisielewicz - Politechnika Zielonogórska, prof. Hieronim Szczegóła - Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze, przedstawiciele Uniwersytetu Adama Mickiewicza - prof. dr hab. Ewa Bagieńska - prof. UAM, Akademii Ekonomicznej z Poznania - dr hab. Waldemar Czternasty prof. AE, Senator RP - Zbyszko Piwoński, dr Tadeusz Szulawski - Burmistrz Sulechowa, Jan Rewers - Kuratorium Oświaty, Jan Grzesik - ZSA i inni.

Planowano przyszłą uczelnię, dyskutowano o możliwościach współpracy i kontynuowaniu studiów magisterskich przez absolwentów sulechowskiej uczelni. Sulechowska uczelnia w założeniach miała kształcić kadry na poziomie wyższym dla administracji państwowej, samorządowej i przedsiębiorstw, miała także być organem prowadzącym dla szkoły średniej - (podobny eksperyment uruchamiano w Toruniu ).

W 1997 roku do Towarzystwa i Zarządu Towarzystwa zostaje zaproszony prof. Marian Miłek, który niedługo potem zostaje pełnomocnikiem wojewody zielonogórskiego ds. koordynowania dalszymi pracami przygotowującymi uruchomienie uczelni.
Jesienią 1997r po wygranych przez AWS wyborach prof. Marian Miłek zostaje Wojewodą Zielonogórskim.

W sierpniu 1998 zostaje powołana do życia Wyższa Szkoła Zawodowa Administracji Publicznej w Sulechowie. Pierwszym rektorem zostaje mianowany prof. Marian Miłek.

Likwidacja Zespołu Szkół Administracyjnych

Rok szkolny 1998-1999 był bardzo trudnym rokiem dla Zespołu Szkół Administracyjnych w Sulechowie.
Zgodnie z ustaleniami dyrekcji ZSA z Kuratorem Oświaty, do zagospodarowanego na szkołę skrzydła budynku internatu zostają przeniesione gabinety dyrekcji, pokój nauczycielski i większość gabinetów dydaktycznych.
Budynek główny z aulą staje się rektoratem WSZAP. Uczelnia zatrudnia większość pracowników administracji i obsługi szkoły średniej, część nauczycieli ZSA. W celu zapewnienia koordynacji funkcjonowania dwóch szkół w tych samych budynkach, dyrektor ZSA obejmuje na część etatu, w okresie rozruchu uczelni obowiązki vice kanclerza.

W październiku zaczynają docierać do szkoły informacje o trwających pracach dokumentacyjnych w Kuratorium Oświaty w celu przekazania wszystkich obiektów szkolnych sulechowskiej uczelni.
Na pytania w tej sprawie, dyrektor ZSA otrzymuje uspokajające informacje i polecenie współdziałania w przygotowywaniu dokumentacji obiektów szkolnych (tworzenie ksiąg wieczystych obiektów) do przekazania ich przyszłym powiatom. Nieoficjalne informacje są jednak inne. Rozpoczyna się spór pomiędzy środowiskiem ZSA (nauczyciele wraz z radą rodziców ZSA) Kuratorium i władzami uczelni. Dyrekcja ZSA, Kuratorium i Rektor WSZAP zostają zobowiązani do nie podejmowania jakichkolwiek działań w temacie sporu w trakcje toczonych mediacji .

Środowisko ZSA na kilku kolejnych spotkaniach z Kuratorem i Rektorem WSZAP jest uspokajane, że nadal obowiązują wcześniejsze uzgodniona z dyrekcją ZSA o docelowym funkcjonowaniu szkoły w lewym skrzydle budynku (½ budynku) internatu dostosowywanego do potrzeb szkoły średniej z pozostawieniem jej także sali gimnastycznej. Nie ma już jednak mowy o możliwości funkcjonowania szkoły średniej w strukturze uczelni.

1 stycznia 1999r. likwidowane jest Kuratorium Oświaty w Zielonej Górze, prowadzenie szkół średnich przejmują nowo powstałe powiaty.
Do władzy w Powiecie Zielonogórskim dochodzą osoby nie biorące dotychczas udziału w pracach nad utworzeniem sulechowskiej uczelni. Starostwo poleca dyrektorowi ZSA przekazać uczelni wyższej wszystkie budynki dydaktyczne, łącznie z nową siedzibą.

Rektor WSZAP prof. Marian Miłek ogłasza społeczności ZSA, że nie widzi możliwości docelowego funkcjonowania szkoły średniej w budynkach uczelni.
W tej sytuacji dyrektor ZSA wykorzystując wchodzącą w 1999r. reformę szkolnictwa (powstanie sieci gimnazjów i zmniejszanie liczby klas szkół średnich) rozpoczyna rozmowy z władzami powiatowymi w sprawie przekazania Zespołowi Szkół Administracyjnych budynku dydaktycznego przy ul. Armii Krajowej 75, który do 1968 r był siedzibą LPdWP, a w 1999r. administrowany był przez Zespół Szkół Zawodowych w Sulechowie.

W tle ostrego sporu z nowo powstałymi władzami Powiatu Zielonogórskiego o dalsze funkcjonowanie szkoły (nie otrzymując w tym sporze wsparcia ze strony władz uczelni i znaczącej części nauczycieli) 31 sierpnia 1999 r. skończyła się 5-letnia kadencja dyrektora. 1 września Jan Grzesik zostaję powołany przez Wójta Trzebiechowa na stanowisko dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiechowie z misją uruchomienia nowego gimnazjum w Trzebiechowie.

Od 1 września 1999r. pełnienie obowiązków dyrektora ZSA obejmuje mgr Władysława Jamroszczyk.
Władze powiatu ze Starostą Krzysztofem Romankiewiczem nie wyrażają zgody na pełny nabór uczniów do klas pierwszych w kolejnych latach doprowadzając do likwidacji szkoły. Ostatni absolwenci ZSA kończą szkołę w 2002r. w murach budynku dydaktycznego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Sulechowie przy ul Armii Krajowej 75, gdzie wygaszana szkoła zostaje ostatecznie przeniesiona.
W 2002 roku mienie i kierunki kształcenia zlikwidowanego Zespołu Szkół Administracyjnych, przejmuje Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Sulechowie (dawny Zespół Szkół Zawodowych). Do ZSP przeniesione zostają ostatnie cztery klasy technikum ekonomicznego pozostałe po zlikwidowanym ZSA.

Likwidując Zespół Szkół Administracyjnych im. Fryderyka Chopina w Sulechowie – szkołę z wysokim poziomem nauczania i wychowania, szkołę z tradycjami, szkołę matkę dla PWSZ, uczyniono niewybaczalny błąd i krzywdę wielu osobom, którzy przyczynili się do jej powstania i rozwoju.
Powstała krzywda jest powiększana, gdy "usuwa się z pamięci" (np. usunięcie ze ściany tablicy pamiątkowej odsłoniętej na zjeździe absolwentów szkół pedagogicznych w 1998r.) istnienie takich szkół, środowisk i osób.

Uzupełnił: Jan Grzesik
Sulechów, 2003.

Urszula Liszka (Kmiecik)

Słynny "zespół mandolinowy"-Orkiestra mandolinowa, to strzał w dziesiątkę jeszcze gdy było LPdWP Istniał już w latach 1968-73. Prowadzony również przez p.Bernarda Gruppę-wówczas bardzo młodego profesora Pamiętam, jak nasze występy stawały się coraz bardziej profesjonale ! Ciągłe próby i różnorodny repertuar, cieszyły Nas.
Pamiętam, słynny wstęp orkiestry w Zielonogórskiej Rozgłośni Radiowej (mam nawet nagranie na taśmie szpulowej nasz występ) Z moją siostrą Barbarą w zespole pełniłyśmy funkcję"kapelmistrzyń" tak profesor nas nazywał
Byłyśmy bardzo dumne z takiego wyróżnienia !

Jestem pewna że orkiestra prowadzona przez p Gruppę zawsze przynosił dumę SZKOŁY-STUDIUM

Serdecznie pozdrawiamy pana B Gruppę Urszula i Barbara Kmiecik (bliżniaczki)

---